Milleaatimii

Öğrencilerimizin çoğu Türkçe’yi ilkokula başlayınca öğreniyor. Hizmetiçi eğitimdeki doğulu eğitmen bize bu konuyla ilgili şöyle bir anısını anlattı:

Babam beni okula yazdırdı. Türkçe öğrenmek için okula gittiğimi sanıyordum. Dersler başlayıp da sınıfa girince orada Türkçe konuşanları da gördüm. Çok şaşırdım. Akşam evde babama sordum:
-Baba, onlar niye okula geliyor? Onlar Türkçe biliyor zaten.
Onun yirmi beş yıl önce sorduğu soruyu bugün hala soran 7 yaş çocukları var. Türkçe’yi ilkokulda öğrenmek pek çok sorunu da beraberinde getiriyor. Çocukların yarısı 1. sınıfta başarısız. Onlara hak veriyorum. 7 yaşındaki bir çocuktan hem yeni bir dil hem de okuma-yazma öğrenmesini istiyoruz. Bence bunu yapabilen çocuklar üstün başarılı. Bu yüzden doğu bölgelerinde ilköğretim birinci kademede* başarı sağlanabilmesi için devletin buralara en çok okul öncesi öğretmeni ataması lazım. (*Eğitimin kesintisiz 8 yıl olmasından sonra ilkokulun yeni adı ilköğretim 1. kademe; ortaokulun yeni adı ilköğretim 2. kademe oldu.)
Tabii çocuklar eninde sonunda Türkçe öğreniyor. Ama birinci dile alışan gırtlak yapısı, sesleri doğrudan ikinci dile yani Türkçe’ye geçirdiği için şiveyi düzeltemiyoruz. Bir de dilde telaffuz için kritik dönem var, -ki o da çoğu dilbilimciye göre 5 yaştır- ondan sonra doğrusunu çoğu insan öğrenemiyor. Aslında öyle konuşmaları hoşumuza gidiyor. Çeşitlilik iyi bir şey. İç Anadolu’nun da şivesi vardır ve o da eğlencelidir. Ama dilin yanlış kullanılmaması lazım. Dildeki yanlışları -her sabah okudukları için- en çok ‘Andımız’da fark ediyoruz. Şöyle söylüyorlar mesela: ‘Ülkem, küçükleari korumak, büyükleari saymak…’ O kadar söylememize rağmen bir türlü ‘ilkem’ ve ‘küçükleri-mi, büyükleri-mi’ dedirtemedik. Bir de ‘milleaaatimi’ var. ‘Yurdumu, milleeaatimi…’ dedikleri zaman ezan okumaya başlayacaklar sanıyorum. Kimisi de ‘Milli Eğitimi’ diyor ‘milletimi’ yerine.

‘Öğretmenim!’ diyemeyenlerse çoğunlukta. Onun yerine şöyle bir şey çıkıyor: Öoğratmaaaanii! Bana böyle hitap ettikleri zaman benim çok hoşuma gidiyor. Başka yerde duyamayacağım nasılsa. Bunlar sevimli anılar.